نهادینه‌سازی اخلاق غذایی در مصرف غذا جهت مدیریت و کاهش ضایعات غذایی (مورد مطالعه: خانوارهای شهر یزد)
کد مقاله : 1299-FCEAF
نویسندگان
محمد دشتی اردکانی *1، فائزه خلیل زاده2، محمد علی حاتمی زاده3
1سرپرست گروه محیط زیست، توسعه پایدار و امور فناوری
2رئیس اداره اجرای استاندارد اداره کل استاندارد یزد،
3رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد
چکیده مقاله
ضایعات غذایی یک چالش جهانی است که پیامدهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی دارد. از نظر اخلاقی، دور ریختن غذای قابل خوردن در حالی که افراد زیادی در جهان گرسنه هستند، غیرقابل توجیه است. این پژوهش با استفاده از رویکردی میان رشته‌ای شامل فلسفه، اخلاق، روانشناسی، علوم اجتماعی و سیاستگذاری عمومی، به بررسی راهبردهای نهادینه‌سازی اخلاق در مصرف غذا برای مدیریت و کاهش ضایعات غذایی می‌پردازد. ابتدا با تعریف گزیدار (راهکار)های پنجگانه اخلاق غذایی، شامل "فرهنگ‌و‌اعتقادات"، "تبلیغات‌و‌رسانه"، "آموزش‌و‌ترویج"، "اقتصادو‌دسترسی" و "تولید بهینه"، همبستگی آنها را با ابعاد مشارکت (تکلیفی، اجتماعی و جمعی) بررسی و نتایج، در قالب یک طرح آماری مقایسه می‌شود. این تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس روش انجام، از نوع توصیفی- پیمایشی است. اخذ اطلاعات با تهیه و توزیع پرسش‌نامه در میان 214 نفر به‌عنوان حجم نمونه، انجام شد. با استفاده از آزمون نیکویی برازش خی-دو، رتبه بندی فریدمن و همبستگی اسپیرمن توسط نرم افزار آماری SPSS26، به تجزیه و تحلیل استنباطی تحقیق اقدام شد. نتایج نشان داد بین گزیدارهای پنج‌گانه اخلاق غذایی و بین وضعیت موجود و مطلوب آنها تفاوت معناداری وجود دارد، "آموزش‌و‌ترویج" به عنوان اولین اولویت و "فرهنگ‌و‌اعتقادات"، "تبلیغات‌و‌رسانه" و "اقتصاد‌و‌دسترسی" مراتب بعدی و "تولید بهینه" اولویت آخر راهکارهای نهادینه‌سازی اخلاق غذایی را دارند. گزیدارهای "آموزش‌و‌ترویج" و "تبلیغات‌و‌رسانه" با مشارکت‌های سه‌گانه، گزیدار "تولید بهینه"با مشارکت‌های جمعی و تکلیفی و گزیدار "فرهنگ‌و‌اعتقادات" با مشارکت اجتماعی قابل نهادینه‌سازی را دارند. گزیدار "اقتصاد‌و‌دسترسی" با مشارکت تکلیفی همبستگی منفی و معناداری دارد بدین معنی که اصلاحات اقتصادی و افزایش دسترسی به غذا با اهرم مشارکت تکلیفی ضایعات غذایی را افزایش می دهد. برای نهادینه‌سازی اخلاق غذایی و کاهش ضایعات غذایی، یک رویکرد چندجانبه و جامع مورد نیاز است که شامل آموزش، تبلیغات، تغییر سیاست‌گذاری‌ها و توجه به تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی باشد.
کلیدواژه ها
اخلاق غذایی، ضایعات غذایی، نهادینه‌سازی، آموزش و ترویج، فرهنگ و اعتقادات، مشارکت؛
وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است