بخش کشاورزی به‌عنوان تأمین کننده امنیت غذایی، نقش محوری در سلامت و رفاه جمعیت رو به رشد جهان ایفا می‌کند و از طرفی عمیقاً با طبیعت و محیط‌زیست در هم تنیده است. کارشناسان پیش‌بینی می کنند که تا سال 2100 میلادی جمعیت جهان به 10 تا 12 میلیارد نفر برسد و از طرفی فشار بر محیط‌زیست در صورت حرکت بر منوال فعلی افزایش شدیدی پیدا کند. حتی امروزه گسترش بیماری‌ها، بی‌عدالتی، جنگ، ظلم و جنایت و ناترازی غذایی، تأمین غذای سالم و پایدار با خطر جدی مواجه کرده است. بر این اساس کشاورزی دانش‌بنیان و اخلاق محور بیش از هر زمان دیگر به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه‌ای مانند ایران مورد توجه برنامه ریزان توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قرار گرفته است. در این میان بیش از هر چیزی رعایت اصول اخلاقی در تولید و دسترسی طبقات مختلف اجتماعی به محصولات کشاورزی و غذایی از اهمیت بسیاری برخوردار شده است.
اخلاق کشاورزی یک حوزه بین‌رشته‌ای در حال رشد در اخلاق کاربردی محسوب می‌شود که به ارزشها و مسائل اخلاقی در کشاورزی و تولید غذا می‌پردازد و تلاش دارد تحلیلهای اخلاق فلسفی را با چالشهای برآمده از مسائل خاص نظام کشاورزی ادغام نماید. علم اخلاق با بایدها و نبایدها سر و کار دارد و هدف آن افزایش خیر فردی و گروهی است. بنابراین، هدف غایی اخلاق کشاورزی نیز دستیابی به معیارهای روشن، جامع، غیرمتناقض و جهانی برای قضاوت درباره سیاستها و اعمال درست و نادرست در نظام کشاورزی و غذا است.
با توجه به اهمیت و پیچیدگی موضوع بنابراین لازم است متخصصین و برنامه ریزان توسعه کشاورزی به دقت تمامی اثرات و پیامدهای شیوه های مختلف رفتاری در فعالیتهای کشاورزی مانند کیفیت و ایمنی محصولات، آلودگی زیست‌محیطی، تجارت و توزیع مواد غذایی و ... را از نظر اخلاقی مورد بررسی قرار دهند و اطمینان حاصل کنند که این اثرات با ارزش‌های اخلاقی همخوانی دارند. برای تحقق این هدف توانمندسازی منابع انسانی مؤلفه محوری برای تسریع و تسهیل ترویج اخلاقمداری در بخش کشاورزی به شمار می‌رود. در همین راستا آموزش کشاورزی اخلاق محور جزء کلیدی و مؤثر در توسعه مباحث اخلاقی در کشاورزی است و در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی باید به آن توجه شده و از ظرفیت‌های اساتید، محققین، نوآوران و کارآفرینان استفاده شود.
در همین راستا به‌منظور تعمیق و توسعه دانش نظری، افزایش منابع و بنیان‌های علمی، تلفیق اندیشه و عمل و مسئله‌محوری و تجمیع تجربیات در اخلاق کشاورزی و غذا، دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در وزارت جهاد کشاورزی با همکاری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی و مراکز و مؤسسات تحقیقات، آموزشی و ترویجی اولین همایش ملی اخلاق در کشاورزی و غذا را در 8 و 9 مردادماه 1403 در مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) برگزار می‌نماید.
این محفل علمی فرصتی مناسب برای حضور، اندیشه‌ورزی، تدوین سیاست و برنامه ریزی صاحب‌نظران علمی و اجرایی اخلاق کشاورزی و غذا و تقویت شبکهسازی استادان، صاحب‌نظران، پژوهشگران، دانشجویان، مدیران و کارشناسان این حوزه بوده و راهنمای تعریف و توسعه کاربرد اخلاق در کشاورزی و غذا و غلبه بر چالشهای پیش‌روی این موضوع در پاسخگویی به نیازهای رو به تغییر جامعه خواهد بود.
محورهای اصلی این همایش: اخلاق کشاورزی و غذا از منظر ارزش‌های اسلامی و ایرانی و اخلاق در حوزه‌های: حکمرانی(سیاست‌گذاری، مدیریت و مشارکت) نظام کشاورزی و غذا، صیانت و بهره‌برداری از منابع طبیعی و پایه، تولید محصولات کشاورزی و غذایی، فرآوری محصولات کشاورزی و غذایی، توزیع و دسترسی محصولات کشاورزی و غذایی، مصرف و سلامت غذا و در تحقیق، آموزش و ترویج فناوریهای نوین کشاورزی و غذا می‌باشد.
امید است این همایش ضمن ایجاد زمینه‌های لازم برای افزایش حساسیت جامعه به موضوع ضرورت اجتناب‌ناپذیر "رعایت اخلاق در کشاورزی و غذا"، موجبات افزایش تعامل استادان، پژوهشگران، مدیران، کشاورزان پیشرو، تولیدکنندگان صنایع غذایی کشور و کلیه علاقه‌‌مندان این حوزه را فراهم کرده و با افزایش منابع علمی و کاربردی در این حوزه، هم‌‌افزایی در راستای توسعه کشاورزی و صنایع غذایی اخلاق محور را در کشور ایجاد نماید. بر این اساس، از تمامی صاحبان دانش علمی و کاربردی تقاضا می‌شود با ارائه دستاوردهای علمی، پژوهشی و اجرایی خود، بر کیفیت و غنای این همایش ملی و علمی و کاربردی بیافزایند.
اسکند زند
دبیرعلمی همایش