| تبیین عناصر حکمرانی مبتنی براخلاق زیست‌محیطی برای کاربردپذیری فناوری‌های نوظهور در کشاورزی ایران |
| کد مقاله : 1297-FCEAF |
| نویسندگان |
|
اکبر فروزش *1، احمدرضا کسرایی2، رضا دین پناه3، مهدی چرمچیان لنگرودی3 1گروه مدیریت انتقال تکنولوژی و مالکیت معنوی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. 2استادیار، گروه مدیریت صنعتی، فناوری اطلاعات و تکنولوژی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران 3دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران |
| چکیده مقاله |
| در عصری که ناپایداری در کشاورزی، سلامت و امنیت غذای انسان را به مخاطره انداخته و نگرانی‌های زیست‌محیطی، نمایان شده است، بازنگری در سیاست‌گذاری توسعه فناوری-های نوظهور کشاورزی و دستیابی به کشاورزی پایدار اجتناب‌ناپذیر است. حکمرانی رویکردی از سیاست‌گذاری است که در آن بر جلب مشارکت تمام ذی‌نفعان برنامه‌های توسعه و استفاده از نظرات و ادراکات آن‌ها تأکید و از یک‌جانبه‌نگری در برنامه‌های توسعه پرهیز می‌شود. متولیان حوزه فناوری، در سال‌های اخیر تلاش نموده‌اند، مسیر رشد و توسعه فناوری‌های نوظهور در جامعه هدف را با اتکا بر کارکردهای حکمرانی و ملاحظات پایداری توسعه هموار کنند. این پژوهش باهدف شناسایی عناصر حکمرانی مبتنی بر ملاحظات زیست‌محیطی برای توسعة کاربردپذیری فناوری‌های نوظهور و با استفاده از معادلات ساختاری اجرا شد. جامعه آماری تحقیق، 641 نفر از کنشگران فناوری‌های کشاورزی در بخش‌های دولتی، خصوصی و بهره‌برداران فناوری‌های نوظهور بودند که به استناد جدول مورگان و کرجسی، 314 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیـری تصادفـی طبقه‌ای در سراسر کشور مورد پیمایش قرار گرفتند. جمع‌آوری داده‌ها توسط پرسش‌نامه‌ای انجام گرفت که روایی آن از طریق روایی همگرا و واگرا و نظرسنجی از متخصصین، و پایایی آن با بررسـی بـرازش مـدل پژوهش، محاسبه واریانس استخراج شده و پایایی ترکیبی، تأیید شد. نتایج نشان داد؛ فناوری‌های نوظهور در سه زمینه افزایش عملکرد، ارتقای کیفیت و استفاده بهینه از منابع تولید در کشاورزی فناورانه به ترتیب از نظر 9/52، 7/50 و 1/62 درصد از پاسخ‌گویان تأثیری در حد"زیاد و خیلی زیاد" دارند، اما مصون از آسیب رساندن به محیط‌زیست نیستند. شاخص‌های توجه به مبانی پایداری، شفافیت سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه فناوری‌ها، آینده‌نگری راهبردی، قانون‌مندی و توسعه امور زیربنایی، عناصری از حکمرانی هستند که بیشترین توجه را به موضوع اخلاق زیست‌محیطی در کاربردپذیری فناوری‌های نوظهور کشاورزی دارند. بـرازش کلـی تحقیـق بر پایه شـاخص GOF برابر با 586/0 به دست آمد که نشانگر سطح مطلوب و مقبول نتایج تحقیق است. |
| کلیدواژه ها |
| توسعه فناوری، اخلاق زیست‌محیطی، حکمرانی، فناوری نوظهور، معادلات ساختاری |
| وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است |
