تبیین و بررسی جایگاه اخلاق و فرهنگ در میراث کشاورزی
کد مقاله : 1272-FCEAF (R1)
نویسندگان
محمدعلی مانیان *1، کورس خوشبخت2، حسین محمودی3، هومان لیاقتی4، شهلا لجم‌اورک رمه‌چری5
1دانش آموخته دانشگاه شهید بهشتی
2رئیس پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه بهشتی
3عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بشهتی
4عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی
5دانش‌آموخته دکتری
چکیده مقاله
نظام‌های میراث کشاورزی در ایران و خاورمیانه عمدتاً با محوریت یا تاثیر کلیدی کاریز (قنات)، طی قرن‌ها تکامل یافته و عملاً نوعی از تمدن موسوم به "تمدن کاریزی" را شکل داده است. تا کنون 7 مورد از نظام‌های مذکور در خاورمیانه از طریق فائو و در قالب GIAHS ثبت جهانی شده و این میراث به طور فزاینده‌ای مورد توجه نهادهای حاکمیتی و مراکز دانشگاهی قرار گرفته است. در این پژوهش جایگاه فرهنگ و اخلاق در میراث کشاورزی مورد مطالعه کیفی از طریق تحلیل محتوا و تئوری بنیادی قرار گرفته و با توجه به پیوستگی نسبی تمدن کشاورزی در منطقه، حوزه مورد مطالعه، ایران و خاورمیانه انتخاب شده است. برای این منظور محتوای اسناد مختلف کتابخانه‌ای از قبیل میراث مکتوب، پرونده‌های ثبت نظام‌ها و مناطق، پژوهش‌های دانشگاهی و گزارش‌های اجرایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در یافته‌های این تحقیق، آموزه‌های اخلاقی و مذهبی موثر بر میراث کشاورزی و ریشه‌های فرهنگی مربوطه که در مواردی همچون نگرش‌ها، عملیات و اقدامات کشاورزی، آئین‌ها و آداب و رسوم جلوه‌گر شده اند، معرفی و صورتبندی گردیده‌ است. بر این اساس اخلاق و فرهنگ بسیار موثر در سازماندهی، تاب‌آوری و پایداری اجتماعی بویژه در مواردی همچون یاریگری کشاورزان، تشخیص داده شده است. ضمناً تاثیراتی همچون حفاظت از تنوع زیستی نیز بارز بوده‌اند. در تفسیر چنین یافته‌هایی جایگاه اخلاق و فرهنگ در میراث کشاروزی، ریشه‌ای و بسیار تاثیرگذار، ارزیابی گردیده و پیشنهاد می‌گردد نظرات خبرگان نیز در این زمینه به ویژه در خصوص جایگاه و اولویت اخلاق در برنامه‌های حفاظت پویا جمع‌‌آوری و تحلیل گردد.
کلیدواژه ها
جیاس، میراث مکتوب، خاورمیانه، تمدن کاریزی، آئین‌ها، قنات
وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است