نقش اخلاق اسلامی در حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی: چالش‌ها و راهکارها
کد مقاله : 1177-FCEAF (R1)
نویسندگان
محمد ابراهیم فرآشیانی *1، یاسر قاسم آریان2، هادی اسکندری دامنه3
1مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی
2موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، اموزش و ترویج کشاورزی
3موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، اموزش و ترمیج کشاورزی
چکیده مقاله
ما در این نوشتار به بررسی نقش اخلاق اسلامی در حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی پرداخته‌ایم. عرصه‌های طبیعی در ایران با چالش‌های زیادی مانند تغییرات اقلیمی، بیابان‌زایی، و کمبود آب شیرین، خشک شدن دریاچه‌ها ، بحران ریزگردها مواجه هستند. ما دراین تحقیق با استفاده از تحلیل محتوای متنی و بررسی کیفی، توصیه‌ها و رهنمودهای اخلاقی اسلام در مواجه با چالش‌های ذکر شده و حفاظت از منابع طبیعی را بررسی کرده و منابع معتبر دینی و اسلامی که به مباحث حفاظت از منابع طبیعی پرداخته‌اند، را مورد تحلیل قرار داده‌ایم. نتایج مطالعات انجام شده نشان داد که آموزه‌های دینی می‌توانند به کاهش اثرات سوء چالش‌های کلان مرتبط با بهره‌برداری از منابع طبیعی و صیانت از عرصه‌های طبیعی کمک کنند و حفاظت از منابع طبیعی یکی از اصول اساسی در دین اسلام است. قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام (ص) به اهمیت نگهداری از زمین، جنگل‌ها و آب اشاره کرده‌اند. بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی باید با رعایت اصول اخلاقی و حفظ محیط زیست همراه باشد. اسلام از اسراف و زیاده‌روی در استفاده از منابع طبیعی منع کرده و بر بهره‌برداری مسئولانه تأکید دارد. همچنین نتایج مطالعات نشان داد که دین اسلام در آموزه‌های اخلاقی و دینی آن راهکارهای عملگرایانه و اخلاقی برای بهره‌برداری و حفاظت از منابع طبیعی ارائه داد است. این راهکارها شامل اقدامات فردی، اجتماعی و مدیریتی هستند که به‌کارگیری آن‌ها ضروری است تا به مدیریت بهینه و پایدار منابع طبیعی دست یافت. این اقدامات می‌توانند به مدیریت مبتنی بر رویکرد بوم‌نظامی و بهینه در عرصه‌های طبیعی کمک کنند.
کلیدواژه ها
اخلاق اسلامی، صیانت از منابع طبیعی، بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است