احساس درد در ماهی: مروری بر نروفیزیولوژی درد و اخلاق در شیلات
کد مقاله : 1170-FCEAF (R1)
نویسندگان
سید پژمان حسینی شکرابی *
موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
چکیده مقاله
مباحث اخلاق در مهره‌داران خشکی‌زی از دیرباز مورد اکتشاف بوده و به‌خوبی توسعه یافته است. در مقابل، رویکردهای اخلاق در ماهیان و سایر حیوانات آبزی نسبتاً جدید است. تنوع گونه‌ای بالا و کمبود نسبی اطلاعات علمی در خصوص عصب‌شناسی درد، درک شیوه‌های مربوط به اخلاق در شیلات را دشوار کرده است. احساس درد جزء عوامل پایه و اساسی در همه رویکردهای اخلاقی و رفاهی به شمار می‌رود. مانند سایر مهره‌داران، سیستم عصبی مرکزی ماهی شامل مغز و نخاع و یک سیستم عصبی محیطی حاوی اعصاب مختلف در سراسر بدن است. بنابراین، پتانسیل درک درد در ماهیان وجود دارد، اگرچه پاسخ به آنها می‌تواند متفاوت باشد. مطالعات معاصر نشان داده است که ماهی‌های استخوانی دارای گیرنده‌های درد هستند که شبیه به گیرنده‌های درد در پستانداران می‌باشد. تاکنون، گیرنده‌های درد از نوع مکانیکی-حرارتی، مکانیکی-شیمیایی و چند وجهی در ماهیان گزارش شده است. این گیرنده‌ها حس درد را به سیستم عصبی مرکزی از طریق رشته‌های عصبی A-دلتا و C می‌توانند منتقل کنند. درحالی‌که ماهیان بدون‌آرواره فقط واجد رشته عصبی نوع C هستند. براساس تحقیقات انجام شده تغییرات فیزیولوژیک و رفتاری مرتبط با درد در ماهیان توسط مسکن‌ها کاهش می‌یابد. بنابراین احتمالاً تجربه ناراحتی یا رنج حاصل از درد مهم‌تر از صرفاً نشان دادن ترس یا رفتار ضد شکارچی در پاسخ به درد در ماهی‌های استخوانی است. درک عمومی درد در ماهیان نه‌تنها جهت حذف عوامل نامطلوب در فعالیت‌های آبزی‌پروری، صیادی و حمل زنده آنها، بلکه در راستای افزایش آگاهی عمومی و رعایت رفاه ماهیان در صنایع شیلاتی و تحقیقات علمی مفید می‌باشد.
کلیدواژه ها
درد، فیزیولوژی، گیرنده درد، رفاه ماهی، حیوانات آبزی
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است